Cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn khi ở nhà
Bài học STEM
Mục Lục
Yêu cầu cần đạt
Đồ dùng dạy học
Hoạt động mở đầu
Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động luyện tập vận dụng
Đánh giá
Chủ đề 1: Cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn khi ở nhà
Thời lượng: 3 tiết (105 phút)
Nội dung chủ đạo và tích hợp
trong bài học ________________
Môn học chủ đạo
Tự nhiên và Xã hội
  • Nêu được một số nguyên nhân dẫn đến cháy nhà và nêu được những thiệt hại có thể xảy ra (về người, tài sản, ...) do hoả hoạn.
  • Đưa ra được cách ứng xử phù hợp trong tình huống có cháy xảy ra; Nhận xét về những cách ứng xử đó.
  • Thực hành ứng xử trong tình huống giả định khi có cháy xảy ra.
  • Điều tra, phát hiện được những thứ có thể gây cháy trong nhà và nói với người lớn có biện pháp để phòng cháy
Môn học tích hợp
Mĩ thuật
  • Hiểu được một số thao tác, công đoạn cơ bản để làm nên sản phẩm.
  • Thể hiện được chi tiết hoặc hình ảnh trọng tâm ở sản phẩm
  • Trưng bày, giới thiệu được sản phẩm, chia sẻ mục đích sử dụng.
Toán
  • Thực hành đo, vẽ, lắp ghép, tạo hình gắn với một số hình phẳng và hình khối đã học
I. Mục tiêu

1. Năng lực

  • Nêu được một số nguyên nhân dẫn đến cháy nhà và nêu được những thiệt hại có thể xảy ra (về người, tài sản, ...) do hoả hoạn.
  • Đưa ra được cách ứng xử phù hợp trong tình huống có cháy xảy ra; Nhận xét về những cách ứng xử đó.
  • Thực hành ứng xử trong tình huống giả định khi có cháy xảy ra.
  • Điều tra, phát hiện được những thứ có thể gây cháy trong nhà và nói với người lớn có biện pháp để phòng cháy.
  • Thực hành đo, vẽ, lắp ghép, tạo hình gắn với một số hình phẳng và hình khối đã học để làm tờ cẩm nang.
  • Hiểu được một số thao tác, công đoạn và làm được một tờ cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn khi ở nhà theo các bước cho trước, đảm bảo yêu cầu về kĩ thuật, thẩm mĩ.
  • Thể hiện được chi tiết hoặc hình ảnh trọng tâm ở tờ cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn.
  • Trưng bày, giới thiệu được tờ cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn, chia sẻ mục đích sử dụng cẩm nang.
2. Phẩm chất
  • Chăm chỉ, tích cực tham gia hoạt động học tập.
  • Có trách nhiệm hoàn thành sản phẩm của mình.
II. Đồ dùng dạy học
STT Thiết bị/Học liệu Số lượng Hình ảnh minh họa
Giáo viên
1 Phiếu học tập 1 /học sinh
Học sinh
STT Thiết bị/Học liệu Số lượng Hình ảnh minh họa
1 Thước kẻ 1 cái/học sinh
2 Kéo 1 cái/học sinh
3 Bút chì 1 cây/ học sinh
4 Hộp màu 1 hộp/học sinh
5 Bút lông 1 cây/học sinh
6 Hồ dán 1 cái/học sinh
7 Giấy màu (1 xấp nhiều màu) 7-10 tờ/học sinh
8 Giấy cứng (1 xấp nhiều màu) 1 tờ/học sinh

III. Tiến trình dạy học

1. Hoạt động 1: Xác định nhiệm vụ/ vấn để

  • Giáo viên cho học sinh nghe 1 đoạn âm thanh của tiếng xe cứu hỏa và đặt câu hỏi:
      (1) Đây là tiếng gì?
      (2) Nhiệm vụ của xe cứu hỏa là gì?
      (3) Theo em, nguyên nhân nào có thể dẫn đến những vụ hỏa hoạn ở nhà?
  • Học sinh chia sẻ ý kiến.
  • Giáo viên thông báo về chủ đề bài học là tìm hiểu về nguyên nhân và cách phòng tránh hỏa hoạn, đồng thời thực hiện một tờ cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn khi ở nhà.
  • Giáo viên giao nhiệm vụ: Làm Cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn để giúp ghi nhớ, vận dụng vào các tình huống thực tế và nhắc nhở mọi người xung quanh mình cùng thực hiện.
Yêu cầu sản phẩm
      (1) Cẩm nang được làm bằng giấy hoặc bìa, có thể làm bằng vật liệu tái chế.
      (2) Cẩm nang trình bày ít nhất 5 cách về các cách phòng tránh hỏa hoạn.
      (3) Cẩm nang được trình bày đẹp, sáng tạo.

2. Hoạt động 2. Tìm hiểu kiến thức và thực hiện nhiệm vụ

2.1. Tìm hiểu về cách phòng tránh hỏa hoạn khi ở nhà

  • Giáo viên cho học sinh xem một bức tranh dán trên bảng và đặt câu hỏi:
      (1) Hãy tìm ra những vật có thể gây cháy nổ bằng cách lên bảng khoanh tròn trên hình.
      (2) Hãy kể các tình huống có thể dẫn đến hỏa hoạn từ những vật dụng đó.
      (3) Ngoài những vật này thì còn những vật dụng nào khác có thể gây hỏa hoạn ở nhà?
      (4) Những thiệt hại có thể xảy ra do hỏa hoạn là gì?
  • Học sinh thảo luận và chia sẻ ý kiến.
  • Giáo viên cho học sinh xem các hình ảnh hoặc giới thiệu 1 số mẩu tin về thiệt hại do hỏa hoạn gây ra và kết luận: Hỏa hoạn gây ra những hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản.
  • Giáo viên tiếp tục đặt câu hỏi: Vậy làm sao để phòng tránh được hỏa hoạn khi ở nhà?
  • Giáo viên sử dụng kỹ thuật công não: Học sinh phát biểu ý kiến và giáo viên ghi nhận các ý tưởng này trên bảng.
  • Giáo viên cho học sinh xem video về các cách phòng tránh hỏa hoạn và xử lý tình huống khi có hỏa hoạn xảy ra. Giáo viên có thể tổ chức trò chơi “Ai nhớ tốt hơn?”
      + Giáo viên chia lớp thành 4 – 5 nhóm. Mỗi nhóm được phát 1 tờ giấy và 1 bút lông.
      + Học sinh sẽ xem video và cố gắng ghi nhớ những cách phòng tránh hỏa hoạn và xử lý tình huống khi có hỏa hoạn. học sinh không được ghi chép trong suốt quá trình xem video.
      + Kết thúc video, các nhóm có 2 phút để ghi lại tất cả những cách nhớ được lên tờ giấy và dán lên bảng.
      + Giáo viên cùng cả lớp kiểm tra kết quả.
  • Giáo viên kết luận về các cách phòng tránh hỏa hoạn và xử lý tình huống khi có hỏa hoạn.

2.2 Luyện tập

  • Giáo viên giao cho học sinh về nhà làm bài tập Nhiệm vụ 1 và 2 trong Phiếu học tập.
  • Tại lớp, giáo viên mời một số học sinh trình bày phần bài làm
      + Nhiệm vụ 1: Khoanh tròn các vật dụng dễ gây hỏa hoạn ở gia đình.
      + Nhiệm vụ 2: Chia sẻ kết quả điều tra các vật dụng có khả năng gây cháy ở nhà và cách em báo cho người lớn để phòng tránh.
  • Giáo viên sửa đáp án và góp ý cho học sinh.

2.3 Đề xuất phương án thực hiện sản phẩm

  • Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát sản phẩm hoặc video minh hoạ, sau đó mô tả các bước tiến hành và liệt kê các nguyên vật liệu cần chuẩn bị vào Nhiệm vụ 3 trong Phiếu học tập số 1.
  • Giáo viên yêu cầu học sinh chuẩn bị nguyên vật liệu để thực hiện sản phẩm vào hoạt động sau.

2.4 Thực hiện làm Cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn khi ở nhà

  • Giáo viên mời ngẫu nhiên một số học sinh để trình bày và cho cả lớp xem các vật liệu cần để làm cẩm nang.
  • Học sinh thực hiện làm sản phẩm theo các bước đã thống nhất. Giáo viên hướng dẫn , hỗ trợ học sinh từng bước để thực hiện sản phẩm khi cần thiết.
  • Giáo viên yêu cần học sinh sử dụng Phiếu đánh giá sản phẩm để tự đánh giá sản phẩm mà nhóm vừa thực hiện.
  • Học sinh tiến hành làm sản phẩm và chuẩn bị bài thuyết trình sử dụng các câu hỏi gợi ý trong Nhiệm vụ 4 trong Phiếu học tập.

3. Hoạt động 3: Báo cáo/Tổng kết, đánh giá

3.1 Báo cáo

  • Giáo viên mời một số học sinh mang sản phẩm lên trước lớp và giới thiệu về Cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn khi ở nhà.
  • Đại diện học sinh trình bày. Giáo viên và các học sinh khác góp ý, nhận xét.
  • Câu hỏi gợi ý:
      (1) Lời chào và giới thiệu tên
      (2) Giới thiệu về Cẩm nang:
        + Đây là gì? Em đã làm tờ Cẩm nang này như thế nào?
        + Tờ cẩm nang này giúp ích gì cho em?
      (3) Em thấy thích nhất điểm nào trong quá trình làm Cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn?
      (4) Em có muốn cải thiện điều gì không?

3.2. Vận dụng kiến thức từ Cẩm nang: Thực hành xử lý tình huống giả định

  • Giáo viên chia lớp làm 3 nhóm. Mỗi nhóm cử đại diện lên bốc thăm 1 trong 3 tình huống, sau đó mỗi nhóm có 2 phút thảo luận và 3 phút đóng vai theo tình huống và xử lý tình huống.
      + Tình huống 1: Bạn Nam thấy em mình đang cầm diêm và bật lửa chơi.
      Gợi ý xử lý: Bạn Nam cất diêm và bật lửa đi, đồng thời nhắc nhở em không nghịch diêm và bật lửa vì có thể gây cháy nguy hiểm.
      + Tình huống 2: Bà của bạn Lan nấu cơm quên tắt bếp ga nên bếp bốc cháy, khói đen tỏa ra các phòng.
      Gợi ý xử lý: Bạn Lan có thể hô hoán, kêu cứu để nhờ người lớn hỗ trợ. Bạn có thể cúi thấp người để tránh khói, dùng khăn ướt bịt mũi miệng và cố gắng di chuyển ra khỏi nhà nếu đường ra cửa không bị đám cháy chắn.
      + Tình huống 3: Bạn Minh đang học bài, chẳng may nhà bị cháy. Bạn muốn gọi cho lính cứu hỏa.
      Gợi ý xử lý: Bạn cần chạy nhanh ra ngoài, vừa chạy vừa kêu cứu, hét lớn nhờ mọi người xúm lại dập tắt lửa. Nếu ngọn lửa lớn thì bạn gọi điện báo ngay đội phòng cháy chữa cháy. Bấm gọi số 114, nói rõ địa chỉ đang xảy ra đám cháy.
  • Học sinh nhận xét và bổ sung cách xử lý tình huống. Giáo viên kết luận lại các cách xử lý tình huống này.

3.3. Tổng kết, đánh giá

  • Giáo viên cho học sinh hoàn thành Phiếu đánh giá cá nhân.
  • Giáo viên tổng kết lại nội dung chủ đề, nhắc nhở học sinh có thể sử dụng Cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn khi ở nhà để ghi nhớ, vận dụng và nhắc nhở mọi người xung quanh mình cùng thực hiện.

IV. Phụ lục

1. Phiếu học tập

Nhiệm vụ 1Khoanh tròn vào các vật dụng dễ gây cháy

Nhiệm vụ 2 Hãy vẽ hoặc kể tên các vật dụng có thể gây cháy ở nhà em và cách em báo cho người lớn để có cách phòng tránh

Vật dụng Em đã báo cho ai? Em đã báo như thế nào?

Nhiệm vụ 3 Liệt kê các vật liệu làm Cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn

STT Vật liệu Số lượng

Nhiệm vụ 4. Chuẩn bị phần thuyết trình bằng cách trả lời các câu hỏi gợi ý sau

  • Lời chào và giới thiệu tên
  • Giới thiệu về Cẩm nang
      + Đây là gì? Em đã làm tờ Cẩm nang này như thế nào?
      + Tờ cẩm nang này giúp ích gì cho em?
  • Em thấy thích nhất điểm nào trong quá trình làm Cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn?
  • Em có muốn cải thiện điều gì không?

2. Phiếu đánh giá

2.1 Phiếu đánh giá sản phẩm

Tiêu chí Mức độ
Tốt
Đạt
Chưa đạt
(1) Cẩm nang được làm bằng giấy hoặc bìa, có thể làm bằng vật liệu tái chế.
(2) Cẩm nang trình bày ít nhất 5 cách về các cách phòng tránh hỏa hoạn.
(3) Cẩm nang được trình bày đẹp, sáng tạo.

2.2. Phiếu đánh giá cá nhân

a. Em cảm thấy chủ đề làm Cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn ở nhà này như thế nào?
b. Những điều em đã học được:
c. Những điều em thích nhất:
d. Em có hài lòng với tờ cẩm nang phòng tránh hỏa hoạn khi ở nhà của mình không?

3. Sản phẩm minh họa